تاریخچه دوغ در ایران و انواع آن:

تاریخچه دوغ: نوعی نوشیدنی است که از ماست یا شیر تهیه می‌شود. در ایران و ترکیه از این نوشیدنی استفاده زیادی می‌شود. تاریخچه دوغ در هند: هند دوغی ویژه خود به نام لاسی دارند که با دو طعم شیرین و شور  است. دوغ را از مخلوط کردن ماست با آب و نمک و دیگر مواد افزودنی از جمله اسانس نعنا و پونه تهیه می‌کنند. تاریخچه دوغ در ایالت متحده امریکا: این نوشیدنی به نام آب ماست شناخته شده است.

این محصول در شمال ایران معمولاً در کوزه‌های بزرگ به نام دوشان یا تنه درخت که داخل آن را خالی می‌کنند، و در بعضی مناطق در پوست بز (مَشک) تولید می‌شود. چند سالی است که از وسیله برقی شبیه ماشین لباس‌شویی سطلی هم استفاده می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید و با انواع آن بیشتر آشنا شوید.

دوغ گاز دار:

برای آماده کردن دوغ ابتدا ماست با درصد چربی مختلف و با اسیدیته بیشتر از ۴/۱ درصد بر حسب اسید لاکتیک تولید کرده. و بعد حداکثر با ۵۰ درصد آب آشامیدنی مخلوط و به آن نمک و اسانس اضافه می‌شود.

اگر در شرایط سرما و مدت زمان محدود نگهداری شود، فاقد گاز و در صورت نگهداری در دمای محیط (بیشتر از ۲۰ درجه سانتی‌گراد) در مدت چند روز تحت تأثیر در اثر تخمیر طبیعی گازدار می‌شود. این فراورده بعد از فرآوری به روش بالا به آن گاز CO 2 تزریق می‌شود. این فراورده طعم خوبی دارد ولی نسبت به بدون گاز ارزش غذایی کمتری دارد.

دوغ بدون گاز حرارت دیده:

فرآورده‌ای است که بعد از فرآیند آن برای افزایش قابلیت نگهداری و جلوگیری از تولید گاز، تحت تأثیر فرآوری حرارتی قرار داده می‌شود. این دوغ بلافاصله بعد از تولید گاز و تخمیر طبیعی تحت تأثیر حرارت پاستوریزاسیون قرار می‌گیرد که به این ترتیب زمان ماندگاری آن بیشتر می شود.

دوغ حرارت دیده گازدار:

فرآورده‌ای است که بعد از فرآیند تولید آن برای ایجاد گاز در اثر تخمیر طبیعی باکتری‌های ترموفیل مورد استفاده در تولید، ماست به آن اضافه می‌شود. به این  نوشیدنی حداقل ۱ درصد استارتر ماست اضافه می‌شود. این دوغ پس از تولید و بسته بندی حداقل ۲۴ ساعت در دمای محیط قرار می‌گیرد تا اسیدیته و گاز طبیعی به میزان مناسب در آن تولید شود.

دوغ گازدار خانگی:

تاریخچه این فراورده به سالیان درازی برمی گردد. ابتدا باید ماست مناسبی انتخاب کنید. ماست باید ترش و یک دست باشد. برای تهیه ماست ترش باید چند روز آن را در ظرف درب بسته در یخچال نگهداری شود. بعد ماست را به اندازه کافی هم می‌زنیم تا کاملاً براق و صاف شود. دو برابر ماست، آب به آن اضافه می‌کنیم و میزان نمک هم به دلخواه خواهد بود. حال برای گازدار شدن دوغ کافی است دو حبه قند به آن اضافه کنیم.

سپس دوغ را به مدت ۱۰ دقیقه در ظرف سربسته‌ای خوب هم می‌زنیم و بعد ظرف حاوی دوغ را در هوای آزاد به مدت یک هفته نگهداری می‌کنیم. دوغ ما به همراه چند تکه یخ آماده میل کردن است.

ارزش غذایی دوغ:

دوغ نوشیدنی طبیعی و مناسبی است که می‌تواند جای نوشابه را در سبد غذایی ما بگیرد. نوشیدنی سالم و مفیدی که تأمین کننده نیاز روزانه به کلسیم و حاوی ویتامین‌های خانواده B است. از این رو بر عکس نوشابه، تقویت کننده استخوان‌ها است. دوغ علاوه بر مزایای تغذیه‌ای، حاوی باکتری‌های مفیدی است که اثرات زیادی بر سلامت گوارش دارد

با توجه به ارزش غذایی دوغ میزان کلسیم، فسفر و پروتئین آن زیاد است. و این مواد برای استخوان سازی، اکسیداسیون و متابولیسم بدن لازم و ضروری است. نکته ضروری این است که دوغ بهتر است به صورت بدون گاز و کم نمک استفاده شود. گازدار کردن نوشیدنی‌ها و از جمله دوغ طعم بهتری به آن‌ها می‌دهد، اما ارزش غذایی آن را کاهش می‌دهد. بنابراین دوغ‌های معمولی بر دوغ‌های گازدار ارجحیت بیشتری دارند.